Żadnych propozycji? No to podejmę decyzję sam. Jako pierwszy wykonamy tłumik sygnału mikrofonowego. Parę takich tłumików zrobiłem dla siebie już dawno, i służą mi dzielnie od dziesięciu chyba lat. Używam ich podczas nagrań perkusji – jeden z moich przedwzmacniaczy, TL Audio 5001, nie ma tłumików wejściowych, i zwykłe SM57 przesterowują wejście niemiłosiernie. Tłumiki załatwiają sprawę. Nie muszę tłumić sygnału z mikrofonów pojemnościowych, ale sprawdziłem i wykonane w ten sposób tłumiki doskonale działają też z takimi mikrofonami, praktycznie nie mając wpływu na zasilanie fantomowe. Jak zrobić tłumik mikrofonowy?

Do wykonania mikrofonowego (i później liniowego tak samo) tłumika PAD potrzebne nam będą:

– dwa gniazda XLR, męskie i żeńskie, najlepiej w formie wtyczek, na kabel,
– trzy oporniki
– kawałek ekranowanego przewodu symetrycznego

Tłumik oczywiście musi być symetryczny. Schemat (ze strony Ethana Winera) jest znany i oczywisty – oto on:

Na wspomnianej stronie Ethana Winera znajdziemy wiele innych ciekawych pomysłów oraz wzór do obliczenia wartości rezystorów tłumika. Zastanówmy się, jakie tłumienie będzie nam potrzebne. Z mojego doświadczenia (a mam różne tłumiki – około 10dB, 15dB i 20dB) wynika, że wartość 10dB jest wystarczająca w większości przypadków. Za tłumikiem 10dB przemawia też fakt, że wszystkie trzy zastosowane w nim oporniki mają takie same wartości 😉 – w naszym przypadku powinno to być 470Ω. Z niewiadomych przyczyn moje tłumiki 10dB zbudowane są z rezystorów 390Ω (chyba po prostu wtedy takie miałem, albo myślałem tylko o mikrofonach dynamicznych) i działają, możemy również użyć rezystorów o „kolejnej” wartości, czyli 560Ω. Rezystory mogą być jak najmniejsze, 0,25W albo nawet mniejsze, ważne, żeby były to rezystory metalizowane o tolerancji 1%. Ceny nie są wygórowane – do tego stopnia, że oporniki sprzedawane są w paczkach po 100 szt. Jeżeli mamy w okolicy sklep z częściami elektronicznymi, to sprawa jest prosta, jeżeli tylko internet, to trochę gorzej – ale i tak paczka 100szt rezystorów może być tańsza niż przesyłka 😉

Parę słów trzeba poświęcić cyferkom. Czy oporniki 470Ω są optymalne? Jakie dokładnie tłumienie uzyskamy? Teoretycznie bez obciążenia tłumik złożony z trzech takich samych rezystorów wprowadza tłumienie 1:3 czyli 9,5dB. W praktyce równolegle do opornika R2 dołączona jest impedancja wejściowa wzmacniacza mikrofonowego, która zwykle wynosi około 2kΩ. Czyli w rzeczywistym układzie nasz tłumik wprowadza tłumienie 1:3,5 czyli niecałe 11dB. Ta wartość wydała mi się optymalna – i tej wersji się będę trzymał. Wartość 470Ω jest kompromisem pomiędzy chęcią uzyskania jak największej impedancji wejściowej, aby nie obciążać mikrofonu, a zminimalizowaniem wpływu tłumika na zasilanie fantom.

Kolejnym problemem może być obciążenie mikrofonu – w naszym przypadku mikrofon pojemnościowy jest obciążony impedancją tłumika, która wraz z wejściem wzmacniacza mikrofonowego wynosi około 1300Ω, i mimo że jest dość niska, jeszcze mieści się w normach – nie powinniśmy napotkać na problemy związane z obcinaniem pasma czy wzrostem zniekształceń.

No to lutujemy. Rozkręcamy obie wtyczki, pamiętając o jednym istotnym szczególe – przed zlutowaniem drugiej na kablu muszą znaleźć się odpowiednie nakrętki z wtyczek 😉
We wtyczce żeńskiej – wejściowej – montujemy dwa oporniki 470Ω, oznaczone na schemacie R1:

Oporniki lutujemy do pinów 2 i 3, do oporników lutujemy gorącą i zimną żyłę przewodu symetrycznego. Ekran oczywiście do pina 1. Te dwa oporniki są połączone szeregowo z sygnałem. Przed skręceniem wtyczki wszystko  trzeba zaizolować – dobre są koszulki termokurczliwe, taśma izolacyjna w ostateczności też może być. Przewód symetryczny może mieć dowolną długość, wystarczy jakieś 10cm, oczywiście może być dłuższy. Możemy też wykorzystać gotowy kabel mikrofonowy, jeżeli tylko ma rozkręcane wtyczki i wystarczającą ilość miejsca w środku.

W drugiej wtyczce, męskiej, musimy znaleźć miejsce tylko na jeden rezystor. Rezystor R2 powinien łączyć piny 2 i 3, przy czym trzeba pamiętać, że jednocześnie do tych pinów przylutować musimy odpowiednio gorącą i zimną żyłę przewodu symetrycznego, i oczywiście masę do pina 1. Ten trzeci opornik dołączony jest równolegle do wejścia przedwzmacniacza, łącząc jego wejście gorące i zimne (nieodwracające i odwracające).

Tu już będzie trudniej zaizolować, i w sumie jeżeli porządnie to zrobimy, nie będzie to konieczne. Skręcamy wtyczki i gotowe. Możemy – a nawet powinniśmy – sprawdzić omomierzem poprawność montażu.

Czytelnicy z większym doświadczeniem mogą pokusić się o wmontowanie takiego tłumika w krótką tuleję-przedłużacz XLR-XLR, tak jak w fabrycznych rozwiązaniach. Odradzam jednak takie konstrukcje – używając takiego tłumika bardzo łatwo uszkodzić gniazdo we wzmacniaczu, podczas gdy krótki tłumik-przedłużacz może i nie wygląda profesjonalnie, ale jest całkowicie „niezatapialny” i nie sprawia kłopotów oraz przede wszystkim nie wywołuje niepotrzebnych naprężeń w gniazdach wejściowych.